-ooOoo-
      "Toàn giác trí hội 
      đủ 3 khả năng: Desetabbadhamma hay jaanitabba dhamma 
      (liểu tri 5 ~neyyadhamma), Desetabbadhammapakaana (có 
      thể triển khai quảng thuyết các pháp một cách sâu rộng), Veneyyajjhaasaja 
      (quán thông căn cơ chúng sanh hữu duyên). Do nhờ uy lực của 
      toàn giác trí xin cho con có đủ thông tuệ để học hỏi 
      thắng pháp tạng"
      
      Jaanitabba.m pajaanaati
      Desitabba.m pi aasaya.m
      Desako yena ~naa.nena
      Desetu tassa tejanaa
      
      -ooOoo-
      
      GIỚI 
      THIỆU
      
      Tại trường Ðại Học 
      Vi Diệu Pháp Ghositaaraama (Abhidhamma-mahaavijjaalaya) 
      ở tỉnh Dhanpuri - Thái quốc - chương trình học được sắp 
      xếp theo từng lớp Tăng Sinh và Giảng Sư. Có tất cả 9 
      lớp, 3 lớp đầu được gọi là Diệu pháp Tiểu Học (Cuula-abhidhammika), 
      3 lớp giữa được gọi là Diệu Pháp Trung Học (Majjhimaabhidhammika), 
      3 lớp cuối được gọi là Diệu Pháp Ðại Học (Mahaa-abhidhammika). 
      Lớp nhỏ nhất của mỗi cấp được gọi là đệ tam, lớp 
      lớn nhất được gọi là đệ nhất.
      Sau đây là chương trình 
      học của Tăng sinh và tiêu chuẩn trình độ của Giảng Sư:
      * Tăng sinh lớp I của 
      cấp tiểu học phải học về 3 chương 1, 3, 6 của bộ Abhidhammattha 
      Sangaha (Vi Diệu Pháp Tập Yếu).
      
        - Lớp II của cấp 
        tiểu học phải học về 2 chương 3, của bộ sách ấy (Abhidhammattha 
        Sangaha .)
        - Lớp cuối của cấp tiểu học phải học về bộ Pháp 
        Tụ (Dhammasanganii -saruupatthanissaya) .
      
      * Lớp đầu tiên của 
      cấp trung học phải học về 2 chương 4, 5 của bộ Abhidhammattha 
      Sangaha .
      
        - Lớp giữa học về 2 
        chương 8, 9 của Abhidhammattha Sangaha .
        - Lớp cuối học về bộ Dhaatukathaa (Chất Ngữ - Dhaatu 
        kathaasaruupatthanissaya).
      
      * Lớp đầu của cấp đại 
      học là học về bộ Yamaka (Song Ðối - Yamakasaruupattha-nissaya)
      
        - Lớp giữa cũng học 
        về Yamakasaruupatthanissaya nhưng từ phần (bhaaga) 
        2, 3 thay vì lớp đầu chỉ học tới phần 1.
        - Lớp cuối cấp này là học về Mahapa.t.thaanasaruupatthanissaya. 
        (bộ Vị Trí)
      
      Nói về trình độ của 
      Giảng Sư thì có 6 bậc:
      
        - Bậc Giảng Sư Vi 
        Diệu Pháp (Abhidhammakathika) thấp nhất là đủ khả năng 
        triển khai, giảng dạy 3 chương đầu của bộ Abhidhammattha 
        Sangaha theo Atthakathaa vaa.tika.
        - Bậc Giảng Sư kế 
        tiếp (tức cao hơn) một bậc thì đủ khả năng giảng dạy 
        3 chương 5, 6, 7 của bộ Abhidhammattha Sangaha dựa theo Atthakathaa 
        vaa.tika.
        - Bậc Giảng Sư thứ 
        ba là phải đủ khả năng giảng dạy 3 chương còn lại 
        của bộ Abhidhammattha Sangaha , đó l2 chương 4, 8, 9 
        dựa theo Atthakathaa vaa.tika.
        - Bậc Giảng Sư thứ tư 
        là phải đủ khả năng giảng dạy về 2 bộ Pháp tụ và 
        Chất Ngữ Dhaatukathaa (saruupatthanissaya).
        - Bậc Giảng Sư thứ năm 
        là phải đủ khả năng giảng dạy về 3 bhaaga (phần) 
        đều của Yamakasaruupatthanissaya.
        - Bậc Giảng Sư cuối 
        cùng mà cũng là cao nhất là đủ khả năng giảng dạy Mahaapa.t.thaanasaruupatthanissaya, 
        Paali-veyyaakara.na (Vi Diệu Pháp Paali), dịch Pháp cú 
        và Atthakathaa.
      
      Vị Giảng Sư Abhidhamma 
      phải biết lo việc cần làm sau đây:
      
        1) Trước hết cho học 
        viên đọc kỹ bài vỡ sắp giảng.
        2) Trong bài nào có Paali thì phải dịch và giải sơ lược 
        cho học viên nắm trước, rồi bắt họ đọc tới lui cho 
        nhuần nhuyển.
        3) Sau khi học viên đã nằm lòng bài vỡ rồi thì phải 
        giảng cho họ hiểu thêm nữa.
        4) Sau khi giảng xong bắt học viên giảng lại những gì đã 
        được nghe.
        5) Phải tạo điều kiện như là gợi ý thế nào đó cho 
        học viên đặt câu hỏi về những cái họ chưa biết.
        6) Phải biết tìm ví dụ, hình ảnh hóa, minh họa rõ ràng 
        trong khi trả lời cho học viên.
        7) Sau đó phải đặt câu hỏi cho học viên trả lời, nếu 
        họ trả lời sai thì phải hướng dẫn họ, nêu rõ ý nghĩa 
        của vấn đề cho họ hiểu biết để trả lời.
        8) Chỉ nên đi sâu vào từng bài, không nên giảng dạy ngoài 
        lề hay đi qua bài khác, không học viên sẽ rối trí mất.
        9) Phải biết làm thế nào đề học viên chỉ hỏi những gì 
        trong bài đang học đừng cho họ hỏi những điều lạc đề.
        10) Mỗi tuần lễ nên dành ra một ngày ôn tập cho học viên 
        đừng quên những bài đã học trong tuần.
      
      Riêng về học viên Abhidhamma 
      cũng có 10 điều cần thiết.
      
        1) Nên học thuộc lòng 
        những câu Chánh Tạng bằng Paali và lời giải cho 
        nhuần nhuyển, tất nhiên là chỉ học những câu quan trọng 
        thôi.
        2) Phải trả bài cho Thầy nghe.
        3) Phải ráng nhớ kỹ những lời Thầy giảng và phải 
        biết nói lại.
        4) Ðiều nào chưa hiểu phải đem hỏi Thầy ngay.
        5) Phải biết nắm lấy những gì cốt lỏi căn bản của 
        mỗi bài học để khi trở về suy xét sâu rộng thêm.
        6) Không nên hỏi Thầy những vấn đề ngoài lề, không liên 
        quan gì tới bài vở đang học.
        7) Không nên ngồi thụ động trong lớp, ngoài việc ngồi 
        nghe và viết còn phải đọc bài bằng miệng.
        8) Trước khi muốn trả lời câu hỏi do Thầy đưa ra, học 
        viên phải suy xét cẩn thận, thấu đáo không nên nói bừa, 
        nói ẩu.
        9) Mọi học viên đều phải siêng trả lời các câu hỏi 
        trong lớp không nên thụ động, lười nhác suy nghĩ. Còn đúng 
        hay sai thì do ông Thầy nhận định, miễn sao học viên tích 
        cực động não thì thôi.
        10) Ðã vào học rồi thì phải kiên trì. Ðó chính là điều 
        để trau giồi 5 quyền (tín, tấn, niệm, định, huệ) của 
        mình cho ngày càng vững mạnh.
      
      
      VÀI ÐIỀU TÂM NIỆM 
      CỦA NGƯỜI HỌC
      
      
        Vinaa hatthena lekkhana.m
        Mukhena pa.thama.m vinaa
        Vinaa cittena jaanana.m
        Na attha.m ~naayate kadaa
      
      
      - Trong việc học tập mà 
      tay lười viết, miệng lười đọc, tư tưởng lười suy nghĩ 
      thì không bao giờ người ta có thể lãnh hội được bài vỡ 
      cả.
      
      
        Ruupayobbanasampannaa
        Visaalakulasambhavaa
        Vijjaahiinaa na sobhante (sobha.naa + te)
        Niggandhaa iva ki.msukaa.
      
      
      - Dầu có yêu kiều, khôi 
      vĩ, duyên dáng đến mấy nhưng không có một kiến thức đáng 
      kể thì người ta chẳng khác gì một đoá hoa không hương.
      
      
        Yo sisso sippalobhena
        Bahu.m ga.nhaati ta.m sippa.m
        Muugova supina.m passa.m
        Kathetumpi na ussahe.
      
      
      - Ai bỏ công học hành 
      với ý đồ tham vọng thì cũng giống như một người căm 
      nằm mộng vậy, không thể nói lại những gì mình đã thấy, 
      đã ghi nhận.
      
      
        Maatukhiira.m supaaya.mso
        Thanamuula.m na chindeyya
        Satthusippa.m ugga.nhanto
        Satthudosa.m titikkheyya
      
      
      - Trong khi đang bú mẹ, 
      đứa bé không nên cắn đứt nấm vú cũng vậy trong khi đang 
      thụ giáo với ai ta phải biết chịu đựng những lầm lỗi 
      của họ.
      Trong câu kệ lễ bái "Sammaa... 
      atula.m ..." của bộ Abhidhammattha Sangaha . tiếng Saddhamma 
      chỉ có 3 chi tiết:
      
        - Pariyattisaddhamma: 
        chánh tạng và atthakathaa.
        - Pa.tipattisaddhamma: chỉ cho việc giữ giới, tu đầu 
        đà, tu thiền Chỉ-Quán.
        - Pa.tivedhasaddhamma: chỉ cho đạo quả Níp-bàn, jhaana 
        và abhi~n~naa.
      
      
      (Ngài Jotika giải)
      
      -ooOoo-
      Ðầu 
      trang | 01 
      | 02.a | 02.b | 03 
      | 04.a | 04.b | 04.c 
      | Mục lục